07-01-2018

Alleen weer hartelijk welkom op dit eerste Filosofisch Cafe Leiden in 2018, niet in de laatste plaats onze spreker Paul Wink. Voordat ik begin met m’n column eerst de mededeling, dat in de week van 5 tot 15 april in het Museum van Oudheden de Klassieke Filosofen centraal staan, wat velen van ons zullen willen meemaken, waardoor we wellicht zonder bezwaar het FCL op 1 april, dat tevens eerste paasdag is, kunnen laten schieten.

En inzake de vorige FCL, de lezing van Evelien Fokker toen over de Latifa-reis met cello-muziek, heeft ook elders succes, zelfs in Engeland met soms 400 aanwezigen. De Leidse Studenten- Ekklesia wil haar adres.

En wat 2018 betreft, veel welzijn, harmonie, liefde en daadkracht gewenst. Wat het laatste betreft denk ik aan het verhaal van Aivanhov over de palmboom in de woestijn, die tot zichzelf zegt: ‘Ik zal tonen waartoe ik in staat ben in de slechtste omstandigheden d.w.z. de heerlijkste vruchten maken via het transformeren van zand in suiker, dus het zand waarin ik in sta’. Slechte omstandigheden dan niet al te letterlijk nemen, zou ik zeggen, want de vooruitzichten voor 2018 lijken niet zo gek of althans genuanceerd, tenminste als we denken aan de kerstbood-schappen van Willem Alexander, die sprak van een overgang van het ‘dikke ik’ naar het ‘brede wij’ of van Freek de Jonge, die het had over enerzijds het in de ban zijn van geld en consumptie maar anderzijds een grotere openheid voor het mythische ‘verhaal’ en voor de ‘energie van de geest’, waardoor er steeds weer iets creatiefs uit onze handen komt. We hebben wel nogal depressies en burnouts in onze stress samenleving, ook onder twintigers en dertigers en zien eveneens zowel het populisme in het algemeen als die van Trumpf, vermengd met politieke blunders van de laatste als de machtigste man van de VS, soms louter via tweets of via massabijeenkomsten, maar ik signaleer anderzijds bij politci en media, zeker in de EU, de kracht van hoop en optimisme.

Een zekere zelfverijking vd elite en de miskleun van de Brexit, vallen op maar analisten spreken ook van ons Europa als het redelijke alternatief, mogelijk niet in het stemhokje maar wel in het beleid waarin recent een record aantal mensen uit de bittere armoede is getild en dat qua paradigma in plaats van neoliberalisme de facto eerder sociaal beleid en staatsinterventie is, ook al kan het beter. En waarin niet alle aandacht meer gaat naar de sterk groeiende steden, maar ook naar veranderingen in de dorpen, waar ineens veel meer verschuivingen blijken plaats te vinden dan gedacht, ook buiten Europa, de opstand in Iran schijnt nu vooral vanuit de dorpen te komen.

Liefdevolle vriendelijkheid

Nog belangrijker is dat op persoonlijk vlak als onderstroom innerlijke groei is te constateren, dus o.a. op het niveau van wat Boeddha noemde de liefdevolle vriendelijkheid. Kortom een trend naar het op zoek gaan naar zin of ontdekking van het innerlijke zelf, ja van nieuwe vormen van verbinding of verbonden zijn ja ook een van binnenuit aardiger willen zijn naar elkaar. Er zijn zelfs stromingen die zeggen dat we langzaam in de richting van een nieuwe mens gaan. Een menstype met een bewustzijn, waarbij de rechterhersenhelft de linkerhersenhelft wat gaat overvleugelen en zo dus het gevoelsmatige en intuitief afgestemde denken sterker wordt dan het droge analytische en vaak ook sterk oordelende denken bij ons en wij daardoor milder, aardiger, meedogender, wijzer en liefdevoller worden. Ook meer vergevend, er verschijnen al veel boeken over het belang van vergeven. Iets wat overigens ook zelfvergeving inhoudt en nogal al moeilijk is, denk ook aan oud-premier Balkenende, die in een recent NRC-interview het woord spijt niet over de lippen kon krijgen over het ook achteraf gezien zeer domme en tragisch meedoen aan het bombarderen van Irak in 2003 door de VS en Engeland. Een nieuw menstype nogmaals? Een mens die mystieke ervaringskennis heeft, ja ook meer stil staat bij z’n onbewuste en de archetypen daarin en mede daardoor minder narcistisch is en dus ook minder kwetsbaar wordt voor wat tegenwoordig ‘Metoo’ heet. Of in Tao-termen een mens, die zachter of vrouwelijker gaat opereren en zo het ‘geleerde’ academische hoofd meer laat luisteren naar zijn of haar hart’. Een mooi perspectief, dat misschien bij velen van ons ook vragen oproept, maar niettemin hoopvol lijkt. Ik ga zo’n perspectief in elk geval niet meteen negatieve energie geven door het arrogant af te wijzen. Vooral in Azie en Afrika ontdekte ik tijdens m’n antropologisch onderzoek dat er meer is tussen hemel en aarde, hoe ongrijpbaar ook, dan we meestal zien. We kunnen immers vanuit een vaak louter rationeel denken bij alles best wel vraagtekens zetten. Ook bij het boek van Michael Foley, die in een boek een interessant filosofisch beeld geeft van plezier maken bij de moderne mens onder de titel ‘Leuk he’? Tegenwoordig ‘moet bijna alles leuk zijn’, zo typeert hij een hoofdstroom v.d. moderne mens, zelfs religie en politiek activisme, anders stop je er gewoon mee. Ook hard werken moet leuk zijn, ja een soort spel. Ik begrijp dat op zich wel. Als je je verder afgescheiden voelt als individu, je niet kosmisch verbonden voelt met het geheel, is dit ‘alles moet leuk zijn’ een mooie compensatie. Want dat is dan iets wat je met anderen deelt of beleeft, een stukje dat een verloren familie- of zuil-eenheid mogelijk compenseert. Denk echter dat dit ‘leuk he’ toch ook wat ongrijpbaar en vrijblijvend is. Wat de Bosjesmannen in m’n geliefde Botswana naast de kleine ‘de grote honger’ noemen, nl het vinden van de diepere zin van het leven meer perspectief biedt op een harmonieus en bezield leven, een leven vanuit innerlijke kracht in en naast onze moderne technische samenleving, daarmee als een tweeling verbonden.

Of de astrologie ook zo’n tweelingfunctie heeft in ons leven gaan we nu van Paul vernemen. In m’n boeddhistisch onderzoeks-plek Dodanduwa in Sri Lanka waarschijnlijk wel: er wordt er geen winkel geopend of huwelijk gesloten zonder dat de dorpsastrologen daar hun licht hadden laten schijnen. Beste Paul, in het persbericht en je uitnodiging hebben we je al redelijk voorgesteld., maar niemand kan dat beter dan jij zelf, ook impliciet. Pauk Wink, we zijn blij met je komst, the floor is yours.

 

Advertentie