zit alles tegen of is dat perceptie?

maart 2017

Verleiding van de macht

Een VVD, CDA, D’66, GroenLinks-coalitie, waar men nu over onderhandelt, lijkt me op zich een goede optie. Voor een jonge partij als GroenLinks lijkt ‘t van belang a)‘regieringsfähig’ te worden en b) D’66 in die coalitie te versterken in de richting van groensociaal. En laat de PvdA zich svp de tijd gunnen om zich op zichzelf te herstellen.)Maar m’n thema in deze column is meer ‘t buitenland en begint met Trump in de VS. Na Obama zien we via of met hem als narcistisch overkomende president ‘extreem rechts’ aan de macht. Minder de ‘Tea-party’ als wel de buitenparlementaire beweging in de VS. Risicovol op meerdere terreinen. We zien het al via het willen blokkeren van inreisvisa voor mensen uit zeven islamitische landen. Risico ook, omdat Steven Bannon naast en als het ‘brein’ van Trump in staat is een autoritaire staat te gaan creëren. We moeten afwachten of het een drama wordt á la Nixon, dan wel of het gaat meevallen, mede door tegenstand van het congres of geweldloos en/of juridisch verzet van onderop. Meen echter wel dat dit een zaak is die ‘tegen zit’.

In Z.-Afrika is er voorts met president Zuma ook iets inzake de verleiding van de macht, let wel een opvolger van de grote Mandela. Het raakt me omdat ik m’n eerste onderzoek als antropoloog in Z.A. deed onder drie Tswana-stammen en m’n dissertatie over hen opdroeg aan een tweede held van het land nl. Beyers Naudé. Jammer dat Zuma dit alles bezoedelt met zijn laakbaar omgaan met macht en nu met zelfs een soort coup. Zijn termijn eindigt eind dit jaar en hem wacht behalve protest van onderop een rechtsgeding . Hopelijk wordt z’n corruptie ongedaan gemaakt en is wat in deze nu tegenvalt, tijdelijk. Wat tenslotte in hoge mate tegen zit, is de situatie in Turkije, nadat Erdogan of zijn AKPA in het parlement een 50+1 positie kreeg. Hoe hij daarna autocratisch opereert, de rechtstaat ter zijde schuift, sterk naar het islamisme neigt en als ‘een Stalin van voorheen’ journalisten, rechters, leraren en Koerden massaal ‘zuivert’ via ontslag en/of arrestatie. En hoe er voorts ook meer sprake is van de ‘lange arm’ van Turkije tot ver over de grenzen. Dit gebeurt alles mede door Erdogan’s onjuiste opvatting van democratie nl.: ‘het volk kiest, maar mag daarna geen kritiek uitoefenen op de staatsmacht en de heersende elite’. De laatste indien nodig aanklagen mag eigenlijk ook niet in zijn perceptie.

 

jihadisme en erdogan haaks op de islam?

april 2017

   Religies hebben iets dubbels. Ze zijn zowel regelgevende en soms onderdrukkende machtsinstituten als tevens indirect iets mystieks, dat troost, verbinding en innerlijke kracht geeft. Het christendom bevorderde zo mensenrechten, maar staat ook bekend om haar kruistochten en vervolging van ‘ketters’. Anders gezegd, ze noemt zich net als de islam een vredesreligie, maar kent ook een officiële leer v.d. ‘Rechtvaardige Oorlog’ met regels, waarin oorlog niet uitgesloten behoeft te worden. Heel wat vorsten beriepen zich er op, indien ze meenden ten strijde te moeten trekken, hun zaak mooi voorstellend en zich rechtvaardigend met ‘echt niet anders te kunnen’. President Bush sr. deed dat nog recent, toen hij militair ingreep in Irak, dat Koeweit binnenviel. Trump deed dat niet, toen hij Assad ‘strafte’ voor diens recente (vermeende) gifgasaanvallen, maar als leider van een ‘christelijke machtsnatie’ gaf hij let wel zichzelf het recht die militaire ‘afstraffende’ interventie te mogen doen.

Islamitische regels inzake oorlog en conflict

Zien we in de islam iets analoogs, nu al sinds nine-eleven jihadisten met hun aanslagen op onschuldigen als ook president Erdogan voor zijn gevangen zetten van journalisten e.a. zich mede beroepen op de islam? Nederland maakte zeer waarschijnlijk fouten in R’dam bij het consulaat jegens ministers met een diplomatiek paspoort, waarvoor excuses op zijn plaats zijn. Maar wat we toen over ons heen kregen                                                                                                                                                                                       Nederlanders nazi’s en daders van ‘Srebrenica’ noemen of hen indirect te bedreigen met: ‘Als jullie zo doorgaan, zal geen Europeaan waar ook ter wereld veilig over straat kunnen’ – grenst aan verbaal geweld. Reden na te gaan, hoe men in de islam tegen geweld aankijkt. Bekend is dat nine-eleven en publieke onthoofding van James Foley en anderen door IS van gezaghebbende islamitische zijde is afgewezen als ‘in strijd met de principes van de Koran en de traditie van de Profeet.’  

 

evolutie van bewustzijn? column uitgesproken op F.C.L. op 07-05-17

07-05-17

Allen weer hartelijk welkom op deze zonnige meidag, nog net bekomen v.d. vraag of het wel de ‘eigen doden’ waren die we hebben herdacht, kortom wel goed in de leer waren op de 4 mei-herdenking. Een ritueel waarbij ik naast gedragen leed overigens ook graag even aan verzoening, liefde en het perspectief op een nieuwe wereld denk.
Speciaal welkom Gerrit Teule als de inleider vandaag, die na m’n gebruikelijke column ons in z’n ban zal krijgen denk ik. K heb je ontdekt door je boek wat ‘Darwin niet kon weten’ en kocht en las ook 3 andere boeken van je, o.a. ‘Hebben we een ziel?’Ik ondekte je overigens samen met de vernieuwende VU-fysicus Arie Bos via z’n boek ‘Hoe de stof geest kreeg”.
Eerst even wat mededelingen: 1) Van 24-29 juli is er in A’dam op het Montessory Lyceum een zomerweek Franz Kafka, die in zijn roman Het slot nogal gebruik maakte van Plato, Kierkegaard, Nietzsche en Buber, v.kal@uva.nl
2) Op 23 juni is er in Oosterhout een bezinningsdag over de bekende mystica en visionair Hildegard van Bingen v10-17.00, indo/opgave spiritwijs@your-mail.com.3) Woonde onlangs een open dag vd Vrij Metselaars bij, waarover ik op facebook een en ander deelde, ook dat het aan psychoanalyse doen voor je innerlijke groei indirect ook speelt bij de intensieve vriendschapsgesprekken in hun wekelijks avonden, waarbij mensen zich meestal zeer kwetsbaar durven opstellen en daardoor eerder in balans komen. 4) Een van jullie stuurde me een groot Volkskrant-artikel over de film Down to Earth, die tot verassing v.d. krant een succesmovie werd, met prachtige natuuropnamen uit alle delen v.d. wereld en vooral ontroerende interviews met 9 wijze spirituele inheemse leiders
Zag die film zondag in het Kijkhuis en was ook onder de indruk.

 

innerlijk in balans zijn als een ‘over water kunnen lopen’?

20-01-2017

Individualisering is al enige jaren een opvallend sociologisch proces in onze samenleving. Door de een wordt dit proces negatief geduid en door de ander in verband met de bewustzijnsverruiming die daarvan het gevolg is, meer positief. Het is hoe ook van belang dat we hierdoor nu meer aandacht hebben voor de vier bestaansniveaus v.h. individu, nl: a) het fysieke,, b) het mentale, c) het spirituele en d) het emotionele. Die vier zijn te onderscheiden maar tevens met elkaar verweven, ook in de zin dat blokkades of positieve groei in de een vaak ook effecten heeft op andere. Inzake het emotionele bestaansniveau, dus ook hoe zowel met elkaar als met zichzelf te leren 0mgaan, – lange tijd nogal stiefkind in onze cultuur, educatie, ook in kerken , waardoor mede er nogal wat conflicten zijn via het ‘niet met elkaar door een deur kunnen’, niet in de laatste plaats in op de werkvloer – , worden wel vier typen mensen onderscheiden: nl 1) speelbal, 2) slachtoffer 3) bestrijder en 4) deelnemer. Voor de focus op het sterk opkomende populisme, die we nu in de media zien, ook hoe dat te duiden, lijkt deze typologie nogal relevant. Los v.d. vraag of het wantrouwen, zoals de 85-jarige Jan ter Louw eind 2016 schetste in een prachtige rede voor ‘De wereld draait door’, wel zo groot is in Nederland, de populist is niettemin aanwezig en volgens mij in een mengvorm van type twee en drie. Als slachtoffer van omstandigheden dan vooral: claimend, teleurgesteld, ingehouden boos, cynisch, zelfmedelijdend en onverschillig van ‘ze doen maar’. Als bestrijder met name in: veroordelen, ‘ik pik het niet langer’, confrontatie, strijd en boosheid, kortom een vrij negatieve energie oproepend zonder al te veel openheid. Het zijn attituden, die we minder leuk vinden, – vooral bij de ander -, maar het is de vraag of het wel goed was deze, zoals bij Wilders, via een rechtsgeding aan te vechten. Het zou genoemde strijd- en boosheidshouding van ‘ik pik het niet langer’ immers wel eens kunnen versterken. En wat het eerste type betreft, de ‘speelbal’, die heeft nauwelijks ‘ik’-bewustzijn, voelt zich buitengesloten of een zondebok, maar zit meer in de ontkenning en daarom minder in het populisme dan de slachtoffer en de bestrijder.

Via zelfkennis tot zelfheling

 

escalatie door “moeder van m.o.-conflicten in 2017?

14-1-2017

 

Op 15 januari a.s. houdt de Franse regering een Conferentie over het M.O., daarmee pogend een internationaal plan voor vrede tussen Israël en Palestijnen door talloze landen te laten onderschrijven. Positief, maar of het effect zal hebben, is de vraag. De havikachtige, sluw opererende Netanyahu liet weten beslist niet te komen, zeggend, dat dit het ‘vredesproces ondermijnt’. Al jaren bewijst hij zo lippentaal aan een ‘twee-statenoplossing’. Maar geloofwaardig is dat niet, omdat hij tegelijk een pleitbezorger is van het joodse ‘nederzettingenbeleid’ in de Palestijnse gebieden, wat hij dit nu ineens tevens versnelt. En dat terwijl al in 1979 de VN, die in 1947 de zionisten een eigen gebied – het huidige Israël, dat zo in 1948 ontstond – toekenden, de joodse nederzettingen over de grens als volstrekt illegaal bestempelden.

 ‘Landjepik’

Dit vreemde ‘landjepik’, hoe subtiel soms ook, kon mede doorgaan door druk van de joodse en conservatief-christelijke lobby in de VS. Een impasse, waardoor velen zich langzaam afkeerden van hun inzet voor een Israëlisch-Palestijnse vrede. Voor mij gold dit ook ‘n beetje na jaren activiteit als voorzitter v.d. Werkgroep M.O. en lid van het Buiteland-beraad van GroenLinks, met ook diverse bezoeken aan of uitzendingen naar het conflictgebied. ‘k Kreeg in Israël ook vrienden als oud-generaal Peled, die eens als bekende Israëliër een ‘lijstduwerplaats’ innam op een Arabische partij.

Shalom/Sala’am

Zelf ook meer opererend als ‘verzoener’ schreef ik het boekje ‘Sjalom/Salam (Shalom/ Sala’am), Naar een rechtvaardige vrede en duurzame samenwerking in het Midden-Oosten’(1995). Tevens al gauw een beleidsnota van GroenLinks. Het is de reden dat ik rond de eeuwwisseling, na een uiteraard grondige fouillering, in de Knessed werd toegelaten om dit vredesboek in een Engelse vertaling te kunnen aanbieden aan Meretz, de groene counterpart – ‘n afscheiding van de toen vrij grote Arbeiderspartij – aldaar van GroenLinks. Kon bij toeval ook enkele Knessed-leden toen kort spreken, onder wie generaal Rabin, van wie n.a.v. de opkomende en toen krachtige en geweldloos opererende Intifada de gevleugelde woorden zijn: ‘Een leger kan wel een leger verslaan maar niet een geweldloos volk’. En ook burgemeester Olmert, toen nog geen premier, die me eerst aan de tand voelde, hoe als Dutchie te Knessed te zijn binnengekomen. Een mooie tijd, waarbij ik me ook een uitstapje naar Syrië herinner, waar toen nog niets te merken was van de latere Arabische Lente, maar ik minderheden, ook christenen, (tevergeefs) heb kunnen waarschuwen zich niet te vervreemden van de (verdrukte/beheerste) soenitische meerderheid.

Dubbelspel Netanyahu-bewind

 

synopsis medio 2016 verschenen boek

        05-01-2017

‘EEN KEIZER ZONDER KLEREN, Ken jeZelf, God als Kracht en het Dogma Voorbij’  (Uitg Aspect)

  ‘God een misvatting’, ‘religie zonder God,’ als nieuwe percepties en het ontstaan van een ‘atheïstische kerk’, lijken naast de huidige ‘leegloop der kerken’ en de groeiende postmoderne of Nieuwe Spiritualiteit, indicaties van een cultuuromslag, die gaande is. Samen met ook het proces van individualisering een omslag die positief kan zijn, maar tevens verwarring geeft, aldus Hans Feddema. In antropologische zin definieert hij religie als een ‘model om het Mysterie of de Oerbron te duiden en er ook contact mee te kunnen leggen’. Het sjamanisme was al zo’n vorm. Institutioneel kwamen vanaf de achtste eeuw voor Christus de religies op. Ook het monotheïsme in de vorm van jodendom, later christendom en de islam. Oorspronkelijk met als doel de mens te helpen bij de ‘religare’, d.w.z. ‘het terug-verbinden met God’. De tragiek is echter, dat het institutionele en de er al gauw mee gepaard gaande macht er de overhand kregen. En tevens strenge regelgeving en dogmatiek. Vele filosofen, ook zij die zoals Spinoza, Kierkegaard en Carl Gustav Jung vast bleven houden aan het bewustzijn van God, wezen dat af. Zelfs Kierkegaard, zo releveert de schrijver, noemde ‘de christelijke kerk een facade voor leegte, onzin, bedrog en een afgedwaald instituut, dat weinig meer met de visie van Christus te maken had’. Feddema onderzoekt, analyseert en zegt het milder. Maar hij meent hoe dan ook, dat de kerk zich in een identiteitscrisis bevindt.

 

boekpresentatie + lezing bij boekhandel kooyker

 24-10-16

Graag deel ik even met jullie, dat ik a.s. woensdag (26 oktober)  op verzoek van boekhandel Kooyker (Breestraat 89 Leiden) in hun pand een lezing houd vanaf 19.30 uur precies t.g.v. de presentatie van mijn net uitgekomen boek “Een Keizer Zonder Kleren, Ken Jezelf, het Mysterie als Kracht en het Dogma Voorbij”, uitgegeven door Aspekt. Tevens zal dan een eerste exemplaar worden aangeboden aan de bekende Ad Alblas, voorzitter van de Leidse Raad van Kerken en aan Lisette Thooft, mythosofe en schrijfster/ journaliste o.m. voor Happinez. De lezing gaat over een actueel thema dat raakvlakken heeft met de inhoud van het boek. En dat het Leids Nieuwsblad vorige week bondig formuleerde als ‘De Identiteits Crisis van de Kerk’ en dat ook zal gaan over de Cultuuromslag naar een Nieuw Denken die we vandaag constateren. En waarvan de leegloop der kerken een der symptomen lijkt/is. De entree is vrij. Reserveren kan via info@kooyker.nl. Leuk dat Kooyker dit doet. Het belooft, hoor ik, een boeiende bijeenkomst te worden.

 

is turkije bezig een tweede iran te worden?

 19-8-2016

En speelt tegenstelling ‘witte’ en ‘zwarte Turken’ dramatisch weer op?

Hebben Nederlanders moeite met een bevlogen beweging als de ‘Gülenisten’? Dit los van de vraag of de verdachtmakingen van Erdogan jegens hen wel of veeleer geen grond hebben? ‘Conservatief en modern tegelijk’, zo typeert collega Thijl Sunnier hen. Tevens terecht opmerkend – en zo de jegens hen hardnekkige vooroordelen weerleggend -, dat zij ondanks hun veelal ‘hoge posities’ in de maatschappij …‘niet uit zijn op machtsovername’ (NRC 2-8). Dat laatste, dus dat Gülenisten daar wel op uit zijn, is al een tijd helaas het ‘oordeel’ in Turkije. Ook van president Erdogan, die dat al meteen schreeuwerig uitte tijdens de vreemde en ook voor het regime wat verdachte juli-putsch, waarvan hij hen meteen tot zondebok maakte. Of in de woorden van vice-premier Simsek, dat we met deze groep te maken zouden hebben met ‘terroristen, die de staat hebben geïnfiltreerd’ (Het Parool, 30-7). De ironie is, dat Robert Amsterdam uit de VS, binnenkort als advocaat namens de Turkse regering naar Europa en als eerste naar Nederland komend – en dat via de NRC aankondigend met ‘Ik kom er aan’- , ook spreekt van ‘infiltratie in de staat’ buiten Turkije. De Gülenisten, die hij wil gaan ‘onderzoeken naar strafbare feiten’, zouden volgens hem ‘in hoge mate in de Nederlandse politieke overheid zijn geïnfiltreerd’ (NRC 1-8-16). Je zou bijna in lachen uitbarsten, ware het niet dat dit bizarre gedoe zulke ernstige gevolgen heeft en honderden eerzame burgers zonder rechtsgeding gearresteerd en soms gemarteld doet worden. In elk geval brodeloos gemaakt, ook omdat talloze universiteiten en scholen per decreet worden gesloten. Is ‘zuivering’ iets normaals in het M.O.? Het gebeurde tevens in 1979 bij het ontstaan van het islamisme (sic) in Iran, toen ook vele (hoog)leraren, rechters en openbare aanklagers werden ontslagen. Zo’n rücksichtsloze ‘zuivering’ zonder (hard) bewijs gaat ook nog gepaard met een opgeheven vingertje naar het Westen, als of omdat we dat niet (willen) begrijpen. Cavusoghu, de Turkse minister van BZ meent ons in een Nieuwsuur-interview daarom zelfs ‘anti-Turkse sentimenten’ te kunnen verwijten. Het gaat bij ‘zuivering om een groep en steeds met het argument dat die iets vreselijks zou hebben gedaan. Zelfs het slachtoffersentiment, als zou men (wie?) Erdogan hebben willen doden, terwijl een militaire helikopter in dat geval het hotel, waarin hij verbleef gemakkelijk geheel had kunnen vernietigen, wordt door hem van stapel gehaald. Koerden, ‘kemalisten’, ‘seculieren’, alevieten e.a. fungeerden zo in Turkije vaak als zondebok. Nu is in de woorden van vicepremier Simsek ‘alles gericht op het totaal uitroeien van het Gülen-netwerk’ (Parool 30-7). Dit nu in naam van de democratie, ook al is of moet ik zeggen: terwijl het Europees verdrag tot bescherming van de mens( EVRM) buiten werking is gesteld. Verdachtmakingen uiten zijn daardoor ongeloofwaardig. Op 18 augustus beschuldigt Erdogan nu ‘aanhangers van Gulen er van ook een rol te hebben gespeeld bij de aan de Koerdische PKK toegeschreven bomaanslagen in Oost-Turkije.’ En dat terwijl een ieder weet, dat Gülen juist een vreedzame oplossing bepleit voor het recht van de Koerden. De piloot die de Russische straaljager een tijd terug neerschoot was ook een Gulenist. Het toont dat Erdogan een macaber spel aan het spelen is om zijn islamistische ‘coup’ tot een succes te maken, ten koste van vele tienduizenden onschuldigen.

 

massaal ‘zuiveren’ vorm van ‘doden’

18-8-2016

Het gaat IS-jihadisten er alleen maar om ons met hun geweld angst aan te jagen en zo de al geringe tolerantie v.h. Westen jegens moslims geheel te doen verdwijnen. Socioloog Shervin Nekuee stelt dat. Deels terecht denk ik. Bij ons zagen we voorheen zoiets ook bij de R.A.F, nl met geweld veel geweld uitlokken. De IS beoogt nu tevens islamitische jongeren, die in onze samenleving maar geen idealisme vinden, richting het M.O. te doen gaan. Als dit alles bij ons ook nog valt in een bedje van sluimerende onvrede, is ‘jihadisme’ te meer een reden, dat we als westerse mensen verstijven in onze eeuwenoude animositeit met de islam, zodat we ook nauwelijks solidariteit kunnen opbrengen voor slachtoffers daarvan. Zoals niet voor de nu in Turkije via een heksenjacht en massale ‘zuivering’ vervolgde en uit plattelands-emancipatie voortgekomen soefiachtige idealisten, nl de op dienst (hizmet) en dialoog gerichte Gülenisten, (mild islamitisch en net als de vrijzinnige Alevieten minder sterk gericht op de moskee). Terwijl ik aan het schrijven ben, liet het journaal op de straten van Istanbul een miljoen door Erdogan opgetrommelde demonstranten zien. Ze konden moeilijk thuis blijven. Niet alleen omdat ‘verklikkers’ je anders aangeven, maar ook om Erdogan gelijk te geven in zijn vijandbeeld, dus in z’n verdachtmakingen jegens de ‘zwarte’ (= ‘plattelands’) Turken als geproclameerde en dus ‘officiële’ (en dan helaas door velen geloofde) ‘zondebok’. Aan wie ook nog heel ongeloofwaardig door Erdogan op 18-8 mede de schuld wordt gegeven voor de PKK-aanslag in O. Turkije. Een ‘zondebok’, waarvan dan niet een enkeling, maar duizenden worden ‘gezuiverd’.  

 

filosofisch café 1-5-16 met o.a. Gerrit Teule

1-5-2016

openingscolumn + kort verslag

Zijn we in deze moderne (Cartesiaanse) tijd het contact met onszelf en het universum kwijt? Of zijn we zonder te weten wie we echt zijn, veeleer niet onszelf kwijt geraakt, waardoor onder de blanke middenklasse in de VS nu de levensverwachting lijkt af te nemen? Is nihilisme zoals Nietzsche meende te voorzien de ziekte van deze tijd? Of is dat zoals Sloterdijk wel benadrukt veeleer het cynisme, inclusief de energie van soms subtiel haat zaaien dan wel het testen van de erg lange tenen van machthebbers. Machthebbers, die door hun macht eigenlijk zoveel zelfvertrouwen zouden kunnen hebben, dat ze lachend kennis nemen van de kritiek van onderop?   Zoals een ware filosoof zonder politieke macht enerzijds echt gelooft in zijn ideeën en percepties, zeker in de Nacht of Maand van de Filosofie, maar die aan het eind van de dag ook in staat is er wat om te lachen, wetend dat mildheid een betere sleutel lijkt dan fanatisme in het leven.  En ook dat zelfkennis van belang is en het daarom goed is onze diepgewortelde overtuigingen continue te herzien.

    Vernieuwing, lente, waaronder ook Arabische lente, spiritualiteit/bewustwording, naar binnen gaan,  maar ook cynisme, geweldsenergie, populisme of fundamentalisme en andere vormen van terugslag of backlash, dat alles zien we nu en dat alles hoort bij een tijd van grote verandering, een tijd waarin de wereld één wordt. Krishnamurti zei ooit anticiperend : ‘Wij zijn de wereld, wi