Allen weer hartelijk welkom, speciaal Tjeu van den Berk, die ik strak nog wat nader introduceer. Beetje actueel filosoferen over ‘Brussel’, Syrië, vluchtelingencrisis of de deal met Turkije dan wel een omstreden referendum, kan dat wel? Het in een dagblad afgedrukte Manifest van 30 maart van filosofe Marli Huijer en ethicus Martin van Hees, dat 182 mensen en ook veel filosofen achter zich kreeg, en dat pleitte voor ‘meer gastvrijheid voor vluchtelingen’, geeft de indruk van wel. Maar het kreeg ook kritiek, tevens het argument, dat gastvrijheid ‘eigen belang’ is, want ons ‘meer welvaart’ en vrede brengt. Voor filosofe Maria Janssens was dat zelfs een reden om het niet te tekenen. Zo heeft de vluchtelingen-deal met Turkije m.i. ook een stuk eigenbelang, nl. dat het nu zo is het argument meer geordend gebeurt of dat een grote stroom tegelijk ‘toestanden’ geeft. Terwijl een keerzijde v.d. Turkije-deal is, dat de vluchtelingen in Griekenland nu in de problemen zitten en we hopen dat Turkije die deal niet schendt.
Signaleren en/of situaties schetsen
Hoe dan ook, als je zulks filosofisch bekijkt, kom je al gauw op het terrein van ethiek en/of politiek. Vooral dat laatste geldt ook, als je het debat over ‘Brussel’ zoals nu bijna beperkt tot het al of niet falen van de veiligheidsdiensten. Niet dat filosofen het nooit over politiek mogen hebben, maar het voorschrijven van beleid is niet direct hun ‘pakkie-an’. Filosofie is een geesteswetenschap, die de empirie bekijkt en onderzoekt, er zelf deel van uit makend, zoals een wetenschapper de mens onderzoekt, terwijl hij zelf ook een mens is. Signaleren en/of situaties schetsen ja ook wel eens een ideaal stellen, lijkt hoe dan ook meer op de weg van een filosoof te liggen dan een gedrag voorschrijven. Hij kan zo gaan filosoferen over de achtergronden van de aanslag in Brussel, zoals, of daar ook emoties van wraak en haat een rol speelden dan wel meer elementen van een religieuze ideologie, bijv. het wat omstreden salafisme, maar hij zal geen pleidooi gaan houden voor nog meer westerse luchtbombardementen dan nu al gebeurt op delen van Syrië en Irak, waar IS de scepter zwaait. Natuurlijk kan een filosoof zo inzake het jl. referendum van 8 april de vraag in het midden brengen of de EU-onderhandelaars wel genoeg rekening hielden met het feit dat Oekraïne lang deel was van de Sovjet-Unie en dat in Rusland er breed een angst heerst te worden geïsoleerd, maar hij zal zich niet uitspreken tegen of voor het verdrag van de EU met Oekraïne. Ook al lijkt dit een vrij ongevaarlijk compromis, nu steeds duidelijker wordt, dat Europa nog beslist geen toetreding van dat land tot de EU wil.
Hoe meer afgestemd zijn en/of in verbinding leven? (meer…)